| Analiza | Na bardzo wielu przykładach z kilku ostatnich lat zaprezentowano różne aspekty dezinformacji w szeroko pojmowanych mediach (książki, gazety i czasopisma, internet, radio i telewizja, bazy danych). Przedstawiono też opinie naukowców nt. przyczyn i skutków świadomego bądź nieświadomego wprowadzania w błąd opnii publicznej. Omówiono: 1) różne kategorie błędów (wynikające ze złych intencji, niedopatrzenia, lenistwa, zmęczenia, stronniczego podejścia, zbytniego uproszczenia lub nadinterpretacji, opuszczeń, złej komunikacji, np. niedosłyszenia, błędu w przetwarzaniu informacji, złego opracowania rzeczowego informacji); 2) niektóre czynniki sprzyjające powstawaniu błędów (m.in. niepewne, niekompletne źródło danych, brak głębszej znajomości tematyki, doświadczenia i umiejętności interpretacji faktów, uprzedzenie bądź ukierunkowanie polityczne autora informacji, złe tłumaczenie, błędy drukarskie, zniszczona bądź nieczytelna kopia materiałów źródłowych, istnienie różnych osób o tym samym nazwisku); 3) trudności związane z prostowaniem błędnej informacji; 4) metody sprzyjające wyjaśnianiu nieścisłości i poprawianiu błędów (listy do wydawcy, blogi i wyjaśnienia w sieci, telefony do osób prowadzących talk show, errata w książce, sprostowania w gazetach, ogłoszenia w mediach); 5) błędy popełniane przy kontroli zawartości baz danych (niewprowadzenie części danych, format niedostosowany do potrzeb użytkowników, pomyłka przy zmienianiu starych rekordów na nowe, błąd w źródle drukowanym, z którego przejmuje się informacje, nieprawidłowe indeksowanie); 6) sposoby zapobiegania powstawaniu pomyłek (nacisk na właścicieli wydawców gazet, stacji telewizyjnych itp., aby zapewnili dostateczną liczbę personelu i zasobów, kontrola jakości, szkolenie dziennikarzy, redaktorów itd., nauka krytycznego myślenia, unikanie gonienia za sensacją); 7) zalecenia dla właścicieli mediów i wydawców (staranie się o niezależną pozycję, przejrzystość powiązań politycznych i biznesowych, zrozumiałe wytyczne dla dziennikarzy, oddzielanie faktów od komentarzy, dokładność, tworzenie mechanizmów sprzyjających ujawnianiu błędów, jasna misja i punkt widzenia, reagowanie na głosy krytyczne). Konieczne jest ustalenie standardów jakości informacji i standardów etycznych oraz zapewnienie możliwości naprawy pomyłek. |