| Analiza | Nowe technologie przyniosły potrzebę przedefiniowania zakresu i celów bibliotekoznawstwa i informacji naukowej. Przy okazji dyskusji nad nowym kształtem usług bibliotecznych pojawiły się też głosy o potrzebie zmiany stereotypowych wyobrażeń o pracownikach (a zwłaszcza pracownicach) bibliotek. W powszechnej świadomości pokutuje obraz bibliotekarki jako zasuszonej i opryskliwej starej panny w rogowych okularach i niegustownej garsonce, z zakurzonymi tomami pod pachą. Bibliotekarze natomiast, w coraz większym stopniu kojarzą swój zawód raczej z komputerami, cyfrowymi danymi, i technologiami informacyjnymi niż z książkami. W podejmowanych do tej pory badaniach socjologicznych nie udało się przekonująco wyjaśnić zarówno mechanizmów powstania stereotypu zawodowego bibliotekarek postrzeganych jako osoby nudne i nieatrakcyjne, jak i jego żywotności. Autorka twierdzi, że wszelkie próby przezwyciężania tego stereotypu, polegające na jego negowaniu, ignorowaniu, itp. są bezcelowe. Znacznie lepszych środków do świadomej walki ze stereotypowym myśleniem mogą dostarczyć nowoczesne teorie poststrukturalne wykazujące wewnętrzną dyskursywną słabość tego wyobrażenia oraz jego podatność na różnorakie interpretacje. Autorka sądzi też że należy po prostu takie postrzeganie zawodu oswoić i polubić -- chociażby jako część dziedzictwa kulturowego. Radzi przy tym, aby przyjąć taktykę walki z niepożądanymi stereotypami podobną do tej, jaką przyjęły marginalizowane mniejszości kulturalne Ameryki wynosząc do rangi wartości i symboli tożsamości grupowej wyśmiewane dotąd przez innych cechy i ośmieszające przezwiska (np. modny ostatnio trend samookreślania się homoseksualistów słowami uznawanymi przez nich niegdyś za obraźliwe). Technikę tę określa mianem "ironicznego utwierdzania". W ten sposób stereotyp starej panny może się okazać przydatny do umocnienia tożsamości zawodowej bibliotekarek. A jego sprzeczne treści -- tym bardziej zabawne, im bardziej odstające od rzeczywistości -- wykorzystać można do twórczego wyzwalania się z presji negatywnych i jednostronnych wyobrażeń o zawodzie. |