| Analiza | Omówienie toczącej się w St. Zjednoczonych batalii dot. uprawnień policji, sądów i wywiadu, jakie dają tym organom nowe ustawy antyterrorystyczne oraz wynikających z nich ograniczeń swobód obywatelskich, zwłaszcza prawa do prywatności. 22.08.2002, po raz pierwszy w historii, podano do publicznej wiadomości decyzję amerykańskiego Sądu ds. Nadzoru Wywiadu Zagranicznego (FISC) dot. trybu wydawania zezwoleń na inwigilację osób prywatnych i instytucji przez wywiad i organy ścigania. Upublicznienie działań FISC rzuca światło na utajniony dotąd proces pozyskiwania zezwoleń sądowych na inwigilację. Ustawa {O nadzorze wywiadu zagranicznego}, z 1978 r. pozwalała agencjom rządowym na gromadzenie danych o osobach i instytucjach podejrzanych o kontakty z wywiadami obcych państw na podstawie zezwoleń wydawanych przez FISC oraz na włączanie pozyskanych informacji do rządowych i wywiadowczych baz danych. Umożliwiało to zastosowanie podsłuchu i nadzoru elektronicznego wobec obywateli amerykańskich i obcokrajowców oraz umożliwiało pociągnięcie ich na tej podstawie do odpowiedzialności karnej. Celem tych działań miała być walka z terroryzmem i szpiegostwem, mogły one jednak również uderzać w niewinne osoby będące w posiadaniu interesujących dla wywiadu informacji np. dostawców internetowych, biblioteki publiczne i szkoły. {Ustawa Patriotyczna} ({Patriot Act}), opracowana po 11 września 2001 r. zwiększyła jeszcze zakres pełnomocnictw przyznanych wywiadowi, prokuratorom i policji. Obecnie do uzyskania zezwolenia na elektroniczny podsłuch, przeglądanie raportów finansowych, ksiąg rachunkowych, danych biur podróży i firm transportowych wystarcza decyzja lokalnych biur FBI oraz zapewnienie, iż obiekt planowanej inwigilacji ma związek z prowadzonym dochodzeniem. Poszczeg. służby uzyskały również prawo do wymiany informacji o podmiotach prowadzonych dochodzeń, nawet jeżeli osobom tym nie udowodniono powiązań z działalnością terrorystyczną i szpiegowską oraz do udostępniania informacji prokuratorom prowadzącym sprawy karne. W świetle poprzednich przepisów dzielenie się danymi i wykorzystywanie ich przez urzędników sądowych w sprawach karnych było nielegalne. Zgodność nowych ustaleń z konstytucją i {Ustawą o Prywatności Elektronicznej Komunikacji} poddano pod ocenę FISC. Sąd ten uznał, iż wymiana informacji jest zgodna z postanowieniami {Ustawy Patriotycznej}, stanowi jednak problem konstytucyjny, m.in. narusza 4 poprawkę do Konstytucji. Zalecił rozdzielenie dochodzeń kryminalnych i wywiadowczych oraz utrzymanie przepisów uniemożliwiających siłom policyjnym i sądowym wpływanie na służby FISA lub ich kontrolowanie. Prokurator Generalny odwołał się od tej decyzji, ale wiele organizacji broniących praw obywatelskich wniosło pozwy wspierające decyzję FISC. Do czasu publikacji artykułu sprawy nie rozstrzygnięto, udostępniono natomiast opinii publicznej związaną z nią dokumentację. Decyzja sądu będzie miała istotne znaczenie dla pracowników sektora informacyjnego. W 2002 r. wydano ponad tysiąc zezwoleń na kontrolowanie osób i instytucji. W 2003 r. być może jeszcze większa liczba szkół, bibliotek, dostawców internetowych, centrów komunikacyjnych i prywatnych firm objęta zostanie tajnym nadzorem. Kierownictwo publicznych i prywatnych instytucji zostało zmuszone do zmiany wewnętrznych procedur działania w celu dostosowania ich do wymogów FIS, zwłaszcza do zmiany zasad zarządzania informacją pod kątem należytej kontroli jej przepływu. Brak takich procedur grozi sprawą karną oraz wysokimi karami pieniężnymi. |