| Analiza | Omówienie specyfiki szkolnictwa wyższego z zakresu bibliotekoznawstwa i informacji naukowej (BIN) w Australii, charakterystycznych dla tego kraju napięć i trudności oraz incjatyw zmierzających do poprawy sytuacji. Wszystkie australijskie szkoły BIN mieszczą się na państwowych uczelniach, otrzymujących coraz mniejsze rządowe subsydia. Obecnie stanowią one 55% budżetu tych instytucji, ich dochody zależne są więc w dużym stopniu od opłat pobieranych od studentów. Inne przyczyny trudności uczelni bibliotecznych to: 1) wielopoziomowy system kształcenia i zdobywania kwalifikacji. Obecnie członkostwo ALIA (australijskie stowarzyszenie bibliotek i placówek sektora informacyjnego) można uzyskać posiadając licencjat z BIN, dyplom ukończenia college'u technicznego lub stopień magistra. Powoduje to wiele napięć związanych z uznawaniem dyplomowych i podyplomowych kwalifikacji BIN. Licencjat ma taki sam profesjonalny status jak dyplom magisterski. Ponieważ wynagrodzenie magistrów BIN jest takie samo jak absolwentów studiów licencjackich, niewiele osób jest zainteresowanych uzyskaniem stopnia magistra. Biblioteki honorują też dyplomy college'ów technicznych. Ukończenie tego typu szkół jest tańsze niż studia na wydziałach BIN, technicy są jednak gorzej opłacani. Brak wyraźnego rozróżnienia między różnymi typami kwalifikacji zawodowych jest utrudnieniem zarówno dla potencjalnych absolwentów jak i pracodawców; 2) duża liczba szkół BIN. W Australii funkcjonuje 12 uczelni i 12 szkół technicznych oferujących profesjonalne dyplomy. W każdym okręgu administracyjnym znajduje się przynajmniej 1 wydział tego typu. W stosunku do populacji Australii i przy małej gęstości zaludnienia jest to zbyt wiele; 3) stopniowa utrata tożsamości szkół BIN. Wiele z nich łączy się z innymi wydziałami, do programów nauczania dodaje się nowe przedmioty (systemy informacyjne, media/komunikacja, pedagogika, zarządzanie itd.) Najczęściej stoją za tym motywacje praktyczne, takie jak oszczędność, czy też reagowanie na zapotrzebowanie rynku pracy, rzadziej -- względy naukowe; 4) problemy związane z odległością. Większość australijskich studentów przyzwyczajona jest do pracy w systemie zdalnym. Edukacja przez internet jest też jednym z lepiej sprzedających się towarów za granicą, umożliwiających uczelniom zdobycie środków na dalszą działalność. Nauczanie zdalne oferuje 8 szkół BIN i 3 instytucje techniczne. Największym dostawcą tego typu usług jest Szkoła Studiów Informacyjnych Uniwersytetu Charlesa Sturta, prowadząca studia BIN w trybie zdalnym od 1974 r. Podjęto różne inicjatywy zmierzające do dostosowania programów nauczania do realiów ekonomicznych i technologicznych i określenia pożądanych kwalifikacji absolwentów BIN. Nadal istnieje popyt na specjalistów z zakresu archiwizacji, katalogów i metadanych, bardziej cenione są jednak takie kwalifikacje jak projektowanie stron www, publikowanie elektroniczne, zarządzanie bazami danych, administrowanie portalami itp. Dla oceny programów nauczania ALIA uruchomiło w 2001 r. projekt LISEKA. Jego celem jest m.in. opracowanie narodowego programu ustawicznego kształcenia pracowników sektora informacyjnego w XXI w. Projekt ten realizowany jest we współpracy z instytucjami edukacyjnymi, dostawcami informacji, pracodawcami i profesjonalnymi stowarzyszeniami. W raporcie z pierwszej fazy projektu potwierdzono rolę ALIA w określaniu i monitorowaniu norm edukacyjnych i podkreślono konieczność zdefiniowania ról zawodowych oraz umiejętności i kwalifikacji niezbędnych na różnych etapach zawodowej kariery absolwentów BIN. |