| Analiza | Badanie przeprowadzono w W. Brytanii w 2002 r. na Wydziale Informacji Naukowej Uniwersytetu Loughborough. Jego celem było zebranie danych nt. postrzegania internetu przez bibliotekarzy tych bibliotek publicznych, które do 2002 r. miały zostać włączone do krajowej sieci People's Network. Zastosowano kombinację metod ilościowych i jakościowych. Artykuł omawia wyniki ankiety, zawiera też zarys historyczny i opis wykorzystanego w kwestionariuszu modelu oceny postaw wobec technologii -- TAM (Technology Acceptance Model -- TAM). TAM został opracowany w 1986 r. przez F. Davisa z myślą o badaniu poziomu akceptacji sytemów informacyjnych przez ich nowych użytkowników końcowych. W modelu wykorzystano spostrzeżenie, że o stopniu akceptacji i rzeczywistym wykorzystaniu nowości technicznych decyduje subiektywna ocena ich przydatności w życiu lub pracy zawodowej i wysiłku, jaki należy włożyć w ich opanowanie. Test okazał się prosty w użyciu, a jego wyniki -- wiarygodne, dlatego znalazł szerokie zastosowanie w badaniach nad poziomem akceptacji takich nowości jak e-mail, www, internet, gry elektroniczne. W sondażu brytyjskim wzięło udział 795 bibliotekarzy w wieku od niespełna 18 do 64 lat. Studia licencjackie ukończyło 25,2% respondentów, magisterskie -- 16,7%. 39,6% badanych oceniło swoją znajomość obsługi komputera jako dobrą, 30,4% -- niezłą, 20,1% -- bardzo dobrą, 5% -- doskonałą, 4,9% -- słabą; 27% -- korzystało z internetu w pracy od 2-3 lat, 14% -- dłużej niż 4 lata, 10% -- ok. pół roku. 45 osób nie miało jeszcze w tym czasie dostępu do People's Network lub nie odczuwało potrzeby logowania się do sieci. Większość badanych (64,5%) łączyła się z internetem codziennie, 19,3% -- średnio raz na tydzień, 7,8% -- rzadko, a 5,2% -- nigdy. Część kwestionariusza, w której zastosowano model TAM zawierała odpowiedzi na pytania dotyczące: a) użyteczności internetu, b) łatwości korzystania, c) zamiaru odwiedzania internetu w przyszłości i polecania go czytelnikom, d) wpływu innych osób na stosunek bibliotekarzy do internetu oraz e) ogólnego nastawienia emocjonalnego wobec nowości technicznych. Do oceny postaw przyjęto skalę Likerta. Analiza statystyczna wykazała, że chociaż większość bibliotekarzy ma pozytywny stosunek do internetu, jednak dla części stanowi on przyczynę frustracji. Przeważająca grupa respondentów postrzegała internet jako niezbędne, łatwe i przyjemne narzędzie pracy, doceniała jego użyteczność w bibliotece i często z niego korzystała, zachęcając również do tego czytelników. Stwierdzono, że postawę bibliotekarzy w znacznym stopniu kształtują opinie i zachowania współpracowników i dyrektorów. Zwracano uwagę na często występujące techniczne problemy związane z łącznością i serwerem. W wielu wypadkach wyszukiwanie informacji za pomocą tradycyjnych źródeł oceniano jako skuteczniejsze i szybsze, głównie z uwagi na ogromną ilość informacji oferowaną przez internet. Badanie dostarczyło informacji nt. czynników warunkujących obecne i przyszłe wykorzystanie internetu w pracy przez bibliotekarzy. Potwierdzono, że zgodnie z założeniami twórców TAM, zachodzi istotna zależność między nastawieniem respondentów a postrzeganiem przez nich użyteczności i łatwości korzystania z internetu. Ścisły związek istniał także pomiędzy częstym posługiwaniem się internetem w pracy a docenianiem jego znaczenia. Stosunek emocjonalny do tego medium znacząco wpływał na zamierzone działania. |