| Analiza | VLE -- wirtualne środowisko uczenia się, to systemy i narzędzia online wspierające tzw. {e-learning}, czyli nauczanie i uczenie się na odległość za pośrednictwem mediów elektronicznych i technologii komunikacyjnych. Zaprojektowano je, by ułatwiać nauczycielom zarządzanie programami nauczania, poszczeg. blokami zajęć i zasobami materiałów dydaktycznych oraz śledzenie postępów studentów. Wykorzystanie tego oprogramowania w szkolnictwie wyższym i programach kształcenia ustawicznego stało się normą i wyznacznikiem innowacyjności. Nie jest ono już jednak nową technologią, bowiem na rynku pojawiło się wiele nowych narzędzi nauczania, uczenia się i dzielenia się wiedzą i informacjami. W art. omówiono cechy VLE i przedstawiono, jak rozwijało i zmieniało się jego wykorzystanie w szkolnictwie i jakie to może mieć skutki uboczne dla instytucji edukacyjnych zawierzających w zbyt dużym stopniu technologii. Podjęto się również odpowiedzi na pytania, czy systemy te stają się barierą dla innowacji i czy nie warto zacząć się z nich wycofywać. W przeprowadzanych od lat 90-tych XX w. sondażach, najczęściej wymieniane powody implementacji VLE to łatwość użycia, elastyczność, niskie koszty i, symptomatycznie, wysoki poziom wykorzystania wśród innych instytucji, a także poprawa jakości uczenia się i nauczania, zwiększenie dostępności nauki dla studentów zaocznych i spoza campusów, realizacja ich oczekiwań, czy angażowanie pracowników w proces {e-learning}, czyli faktyczne ułatwienia. Brak było jednak wzmianek o pedagogicznych innowacjach. Udział VLE w rynku edukacyjnym nie wskazuje, by ich wykorzystanie miało się zmniejszać, niepokoi jednak tendencja do budowy monolitycznych, mało elastycznych i rozbudowywanych do granic możliwości systemów. Nie uwzględnia się, że usprawniać należy cały proces nauczania, a nie tylko doskonalić programy komputerowe, aby móc mówić o postępach {e-learning}. Rozwój nowych, lubianych przez młode pokolenie, społecznościowych serwisów i technologii (sieć 2.0, sieci p2p, wiki itp.) i form uczenia się inicjowanych przez użytkownika oraz próby ograniczania ich wykorzystywania przez władze szkół grożą tym, że studenci przeniosą swoją aktywność całkowicie poza uczelnię. Instytucje powinny więc zastanowić się nad tym, w jaki sposób mogą integrować formalne i nieformalne sposoby nauczania, czy dopuszczać używanie narzędzi 2.0 i włączać je do VLE i jaki zakres swobody dopuścić przy ich wyborze. Uwzględniając te aspekty warto opracować taką politykę kształcenia, która połączy instytucjonalnie inicjowane systemy edukacyjne i procesy inicjowane przez użytkowników i odzwierciedlać będzie autentyczne potrzeby zarówno placówek kształcenia, jak i uczących się i gwarantować dobrą komunikację między nimi. |