BAZY BIBLIOTEKI NARODOWEJ

Baza: Bibliografia Analityczna Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej (1990- )

Indeks: BABIN_Rok/Nr

Szukasz: BABIN 2008 4 314


          
Autor Koehler, W.
Tytuł Good and evil in the garden of digitization : Google and Fair Use.
Tłum. tytułu Dobro i zło w ogrodzie digitalizacji : Google i zasada „fair use"
Analiza Omówiono zalety i wady realizowanego przez Google projektu masowej digitalizacji zasobów bibliotek -- Google Book Search (GBS) {(zob. BABIN 2007 z. 4 poz. 268)}, koncentrując się na prawnych aspektach tego przedsięwzięcia, oraz jego możliwych konsekwencjach dla świata bibliotek. Przeciw firmie wystąpiły na drogę sądową stowarzyszenia wydawców i autorów oskarżając ją o masowe naruszanie praw autorskich (PA). Kwestionowane jest zwłaszcza zbyt szerokie, zdaniem wielu prawników, wykorzystywanie przez Google i zaangażowane w projekt biblioteki doktryny {fair use} (zasady dopuszczalnego wykorzystania dzieł chronionych PA) oraz digitalizacja zastrzeżonych PA produktów wiedzy bez zgody posiadaczy tych praw. Cytowani przez autora specjaliści obawiają się, że przegrana Google zdestabilizuje sposób pojmowania praw własności intelektualnej i będzie miała fatalny wpływ na inne projekty retrospektywnej digitalizacji, gdyż sądy przyjmą w jej następstwie bardzo restrykcyjną interpretację {fair use}. Obawy budzi również perspektywa centralizacji wiedzy i kontrolowania elektronicznego dostępu do światowego dziedzictwa piśmienniczego przez jedną komercyjną firmę, której deklarowane obecnie altruistyczne intencje mogą się w przyszłości okazać nieprawdziwe, a jej ekonomiczna stabilność -- nietrwała. Google odpiera zarzuty o łamanie PA deklarując, że udostępniać będzie jedynie fragmenty zastrzeżonych dzieł, w zgodzie z dopuszczalnymi wyjątkami od PA. W art. przeanalizowano na ile argument ten jest zasadny, sprawdzając czy GBS spełnia 4 warunki {fair use} zawarte w art. 107 amerykańskiej ustawy o PA z 1978 r. i czy interpretacja Google dot. legalności podejmowanych przez siebie działań zbieżna jest z orzecznictwem amerykańskich sądów w sprawach o łamanie PA. Przeczą jej dotychczasowe rozstrzygnięcia sądowe; również test PA wypadł na niekorzyść korporacji. Trudno więc będzie dowieść, że celem jej działań jest parodia, krytyka czy artystyczna ekspresja (dopuszczalne w ustawie uzasadnienia wykorzystania chronionych dzieł) i maja one czysto niekomercyjny charakter (Google ma wszak ekonomiczny interes w oferowaniu fragmentów książek); deklarowany zamiar digitalizacji wszystkich książkowych zasobów (mimo zapowiadanego upowszechniania jedynie ich części) jest też sprzeczny z warunkiem dopuszczalnego kopiowania jedynie małych części dzieł. Autor ma wobec GBS uczucia mieszane -- z jednej strony podziela obawy związane z monopolizacją dostępu do światowych zasobów informacyjnych i uważa, że projekt Google jest sprzeczny z prawem, z drugiej -- docenia nowatorstwo i ogrom całego przedsięwzięcia i zalety łatwego szybkiego przeszukiwania zasobów bibliotecznych online, uznając że GBS ma dla profesjonalistów informacyjnych i zwykłych obywateli zarówno dobry jak i zły potencjał. Skoro zwyczaje i regulacje prawne zmieniają się wraz ze zmianą potrzeb poszczeg. społeczeństw, być może warto dokonać takich zmian na rzecz Google -- kwestia ta leży w gestii sądów i ustawodawców. Ocenę potencjalnych korzyści i strat wynikających z GBS muszą wypracować użytkownicy i partnerzy projektu.
Hasło Digitalizacja zbiorów bibliotecznych
Hasło Zbiory biblioteczne digitalizacja
Hasło Bibliotekarstwo automatyzacja
Hasło Prawo autorskie
Klucz Digitalizacja zbiorów bibliotecznych
Klucz Prawo autorskie
Klucz Google (firma)
Klucz Google Book Search (projekt)
Dział 016 Mechanizacja i automatyzacja w bibliotekarstwie i informacji naukowej (zagadnienia ogólne)
Cytata // Searcher.- Vol. 16 (2008), nr 6, s. 24-27, 57, bibliogr. 8 poz.


Program MAKWWW, wersja 1.47 z dnia 03.09.2012 (LINUX)
Program opracowany przez:Właściciel programu:
Biblioteka Narodowa Biblioteka Narodowa
Zakład Technologii Informatycznych
al. Niepodległości 213
02-086 Warszawa