| Analiza | W 2007 r. Biblioteka Narodowa RCz w Pradze (BN CzR) przy współpracy z Instytutem Czeskiej Literatury Akademii Nauk RCz przeprowadziła badania czytelnictwa, którymi objęto całą czeską populację od 15 roku wzwyż. Uwzględniono reprezentatywną próbę 1551 respondentów, przy czym zastosowano metodę wywiadu standaryzowanego. Tego typu całościowe badania czytelnictwa powszechnego miały w Czechach miejsce po raz pierwszy. Zostały zainspirowane badaniami zagranicznymi, zwłaszcza przeprowadzonymi w Polsce i Niemczech, których wyniki posłużyły autorowi do ciekawych porównań. Uwzględnione przez niego sondaże spełniały podstawowe warunki: dotyczyły dorosłych, były reprezentatywne dla całej populacji oraz zostały przeprowadzone po roku 2000. W art. porównano tylko niektóre, wspólne parametry, rozważono kilka kwestii ogólnometodycznych (zakres i typy pytań, definicje czytelnika itp.) oraz omówiono konkretne zachowania, wynikające ze stosunku do czytelnictwa, a składające się na tzw. kulturę czytelniczą (dane dot. odsetka czytających i kupujących książki oraz odsetka osób korzystających z bibliotek), a także relacje zachodzące między wymienionymi grupami osób. Następnie przyjrzano się badanym populacjom od strony zmiennych społeczno-demograficznych i postawiono pytanie o specyfikę czeskiej populacji. W ostatniej części art. dokonano interpretacji wyników porównań, przede wszystkim w skali europejskiej, na osi północ-południe. M.in. zauważono, że najwyższy stopień kompetencji czytelniczych oraz najlepsze wyniki statystyczne osiągają mieszkańcy krajów, których obywatele uważają się za szczęśliwych. Na tle europejskim obraz czeskiego czytelnictwa rysuje się pozytywnie. Czesi bowiem czytają dużo, mimo że ich kompetencje czytelnicze obniżają się z roku na rok. Jeśli chodzi o porównanie z badaniami polskimi, zauważono m.in., że stosunek czytających oraz nieczytających w odniesieniu do miejsca zamieszkania jest w Polsce bardziej wyraźny -- im mniejsza miejscowość, tym słabsze czytelnictwo. W Czechach bariera urbanistyczna nie ma prawie żadnego znaczenia. Poza tym czeska populacja jest bardziej spójna pod względem powiązania cech demograficznych z czytelnictwem, co tłumaczy, dlaczego tak dużo ludzi w Czechach czyta w różnych miejscowościach. Polska populacja bardziej odpowiada długofalowym trendom w zakresie czytelnictwa niż czeska: stopień czytelnictwa w Polsce wzrasta ze stopniem urbanizacji i obniża się z wiekiem, w Czechach te tendencje są wyraźnie słabsze. Pełne wyniki badań czeskiego społeczeństwa wraz z wyżej omówioną częścią porównawczą zawiera książka pod tytułem: {Czy czytamy? Obywatele Republiki Czeskiej oraz ich stosunek do książki}, wydana w 2008 r. przez wydawnictwo Host w Brnie przy współpracy z BN RCz. |