Analiza | Błędy w bibliografiach prac naukowych wynikają z wielu przyczyn, np. ze złożoności niektórych opisów, braku ujednoliconego sposobu cytowania wspólnego dla różnych czasopism, braku uważności i rzetelności autorów i in. Drobne pomyłki występują częściej w przypadku długich bibliografii oraz gdy cytowany tekst ma tylko jednego autora, nie bez znaczenia jest też charakter piszących. Wg autorów, na powstawanie tego typu błędów może mieć wpływ również zjawisko {library anxiety} -- lęku przed biblioteką (LB) {(zob. BABIN 1999 z. 4 poz. 244; 2004 z. 3/4 poz. 209)}. Pojęcie to zostało wprowadzone przez C. A. Mellon, oznacza poczucie dyskomfortu doświadczane w środowisku bibliotecznym, powodujące bezradność, niepewność, strach, dezorganizację umysłową i utrudniające efektywne korzystanie z biblioteki. Lęk ten może wynikać z poczucia przytłoczenia wielkością samej placówki, z braku wiedzy nt. rozmieszczenia zbiorów czy nieumiejętności wyszukiwania potrzebnych materiałów. By poznać zależność pomiędzy LB a powstawaniem błędów w bibliografiach przeprowadzono badanie na jednym z uniwersytetów na południowym wschodzie St. Zjednoczonych. Wzięło w nim udział 93 doktorantów kierunków pedagogicznych w wieku od 22 do 57 lat, uczestniczących w zajęciach przygotowujących do pisania pracy doktorskiej. Badanie składało się z 3 elementów: a) ankiety pozwalającej ocenić poziom LB, obejmującej jego 5 wymiarów: bariery zwiazane z personelem, bariery afektywne (tzn. poczucie niekompetencji przy korzystaniu z biblioteki), brak poczucia komfortu w bibliotece, brak wiedzy o niej i bariery mechaniczne (niepokój związany z korzystaniem ze sprzętu obecnego w bibliotece, np. z komputerów, drukarek, kserokopiarek), b) formularza z pytaniami pozwalającymi scharakteryzować badanych (np. o płeć, rasę, liczbę zaliczonych zajęć z metodologii, statystyki etc.), c) oceny poprawności bibliografii w projektach prac studentów stworzonych na zajęcia przygotowujące do pisania rozprawy doktorskiej -- sprawdzano poprawność gramatyczną, typograficzną i zgodność odwołań z wytycznymi Amerykańskiego Towarzystwa Psychologicznego, jak również jakość całej pracy. Wyniki pokazały, że w projektach doktorantów średnio aż 1/3 odnośników zawierała błędy, w przeciętnej pracy ponad 12 przypisów brakowało, było niekompletnych lub niespójnych. Studenci popełniający więcej błędów wykazywali jednocześnie wyższy poziom LB związany z barierami w kontaktach z personelem, barierami afektywnymi i brakiem poczucia komfortu. Autorzy uważają, że wykładowcy powinni kłaść większy nacisk na poprawność odnośników (więcej błędów popełniali ci studenci, którzy uczęszczali na większą liczbę zajęć), zalecają też korzystanie z oprogramowania pomagającego w tworzeniu bibliografii i postulują stworzenie {kultury cytowań wolnych od błędów}. Wyniki badania wskazują, że również działania zmierzające do zmniejszenia poziomu LB mogą mieć pozytywny wpływ na jakość bibliografii. |