Analiza | Współcześni młodzi ludzie (urodzeni po 1980 r.) portretowani są w literaturze fachowej poświęconej edukacji, bibliotekoznawstwu i nauce o informacji oraz w mediach jako pokolenie {urodzonych cyfrowo}, {generacji Google} czy też {cyfrowych tubylców}, posiadających wrodzoną niemal łatwość posługiwania się nowymi technologiami i związane z tym nowe umiejętności poznawcze, i mówiących zupełnie nowym językiem {(zob. BABIN 2008 z. 4 poz. 291, 2009 z. 3 poz. 183)}, trudnym do opanowania dla {cyfrowych imigrantów} -- osób dorastających w czasach przed erą internetu i nierozumiejących w pełni potencjału cyfrowych mediów. Swoją popularność stereotypy te zawdzięczają m.in. publikacjom Marca Prensky'ego i Dona Tapscota, czerpane z ich prac teorie, podobnie jak leżące u ich podstaw założenia budzą jednak coraz więcej kontrowersji, trudno bowiem orzec, czy twierdzenia o odmienności oraz szczególnych predyspozycjach {pokolenia internetu} oparte są na potwierdzonych, naukowych faktach, czy też jedynie na przypuszczeniach oraz obawach ludzi (starszych i młodszych) związanych z szybką ekspansją nowych technologii. W art. przeanalizowano sensowność stosowania ścisłych podziałów pokoleniowych w dyskursie dot. wykorzystywania i adaptacji do ICT. Omówiono wyniki najnowszych neurobiologicznych badań empirycznych, podejmowanych w celu potwierdzenia, czy można mówić o cyfrowym podziale w odniesieniu do chronologicznego wieku i czy konflikty pokoleniowe mają podłoże biologiczne. Sprawdzano w nich, wykorzystując do tego celu funkcjonalny magnetyczny rezonans jądrowy (fMRI), jak zmienia się aktywność mózgu badanych podczas wykonywania różnych czynności poznawczych w czasie nawigacji w internecie. Nie zgromadzono w ich trakcie żadnych dowodów mogących potwierdzić, jakoby mózgi młodych osób zmieniły się w jakikolwiek sposób w ciągu ostatnich dekad, zauważono za to wpływ doświadczenia (niezależnie od wieku) na aktywizację określonych obszarów mózgu. W jednym z referowanych eksperymentów, naukowcy z Uniwersytetu Kalifornii-Los Angeles (Semel Institute) badali 2 grupy ochotników w wieku 55-67 lat -- pierwsza miała praktykę w korzystaniu z internetu i narzędzi wyszukiwawczych, druga nie. Okazało się, że aktywność mózgów (zwłaszcza płata czołowego odpowiedzialnego za myślenie i podejmowanie decyzji) doświadzonych internautów była dwukrotnie większa niż nowicjuszy. Po tygodniu, w czasie którego osoby z drugiej grupy poddano szkoleniu internetowemu, badanie powtórzono. Wyniki pokazały, że aktywność ich neuronów w trakcie wyszukiwania online była zbliżona do tej wykazywanej u zaawansowanych internetowo uczestników eksperymentu. Świadczy to, zdaniem naukowców, o dużej elastyczności mózgu i jego zdolności do ciągłego uczenia się i niezmiernie szybkiej adaptacji do nowego środowiska, a więc też o tym, że na stosunek do technologii i zdolność opanowywania jej tajników wpływa nie tyle wiek, co szereg innych ważnych czynników. Co więcej -- z badań wynika, że szkolenie komputerowe może przynosić wiecej korzyści użytkownikom starszym niż młodszym, a ćwiczenie i rozwijanie zdolności poznawczych jest istotne na każdym etapie życia. |