| Analiza | Projekt PLACE: {Public Libraries -- Arenas for Citizenship} (Biblioteki publiczne -- areny obywatelstwa) prowadzony jest na wydziale Dziennikarstwa, Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej University College w Oslo. Jego celem jest badanie możliwości przekształcenia bibliotek publicznych zlokalizowanych w wieloetnicznych dzielnicach w miejsca funkcjonujące jako ułatwiające socjalizację punkty nieformalnych spotkań dla lokalnych mieszkańców. Autorzy projektu założyli, że istnienie fizycznych, publicznych przestrzeni, których liczba w erze cyfrowej stale się zmniejsza, jest niezbędne do odbywania takich spotkań oraz do wytworzenia dzięki nim poczucia identyfikacji z lokalną społecznością i wzmocnienia poczucia przynależności, a tym samym budowy kapitału społecznego {(zob. BABIN 2009 z. 2 poz. 101, z. 4 poz. 244)}. W art., na podstawie danych z obserwacji uczestniczącej, omówiono losy jednego z programów realizowanych w ramach PLACE pod hasłem „Wspomnienia budują mosty między kulturami" w bibliotece publicznej Torshov -- filii Biblioteki Publicznej Oslo. W placówce tej postanowiono stworzyć wielokulturową grupę użytkowników, którzy przychodziliby na spotkania by wymieniać się wspomnieniami z krajów swojego pochodzenia i pomagać w ich rejestracji. Z zaproszenia biblioteki skorzystało początkowo jedynie kilka kobiet, które po kilku spotkaniach zrezygnowały z uczestnictwa. Po przeanalizowaniu możliwych przyczyn braku zainteresowania projektem (takich jak bariery językowe czy brak powiązań inicjatorów z organizacjami, z którymi mają do czynienia imigranci) postanowiono skorzystać przy tworzeniu kolejnej grupy z pomocy szkoły językowej dla obcokrajowców. Dzięki nawiązaniu z nią kontaktów, oferta biblioteki spotkała się z pozytywnym przyjęciem -- w zajęciach „grupy pamięci" zaczęło od lata 2008 r. uczestniczyć kilkanaście osób ze szkoły. Poszczególne spotkania poświęcane są zazwyczaj konkretnym tematom (kuchnia, zwyczaje ceremonialne i religijne, zabawy, dzieciństwo itp.), niektóre z nich prowokują gorące dyskusje. Zebrania odbywają się w nieformalnej atmosferze, przy kawie i herbacie, i prowadzone są tak, by każdy miał szansę zabierania głosu. Uczestników zachęca się też do spisywania swoich wspomnień (z pomocą nauczycieli norweskiego) i prezentowania ich na zajęciach. W ciągu 18 miesięcy w programie, w dwóch grupach zajęciowych wzięło udział 55 osób z 17 różnych krajów. Zdaniem jego autorów spełnił on założenia projektu PLACE -- biblioteka stała się dla imigrantów (z których wielu nie wiedziało wcześniej o jej istnieniu) miejscem spotkań i jednym z punktów zaczepienia w nowym kraju, cześć zaczęło korzystać regularnie z innych jej usług. Wśród uczestników spotkań zauważono wzrost wzajemnego zaufania i poczucia bezpieczeństwa, zdobyli oni też w ich trakcie poczucie przynależności do wspólnoty, poprawili umiejętności językowe, nauczyli się technik prezentacji i innych umiejętności przydatnych przy poszukiwaniu pracy. Skłoniło to bibliotekarzy do przedefiniowania celów pracy grupy. Priorytetem dla realizatorów projektu stało się nie tyle rejestrowanie wspomnień ludzi z różnych kultur i gromadzenie, co budowanie zaufania niezbędnego do tworzenia trwałych międzyludzkich relacji. |